Puak anti-mazhab: beberapa pengamatan

Abstract

I. Latar-belakang Masalah. 1. Bermula clengan Muhammad Abduh dan Muhammad Rashid Rida, wujud puak yang mendakwa bahawa faham bermazhab adalah ajaran "ulama lama". "Ulama baru" (modernist) dilawankan dengan "ularna lama" yang dianggap jumud. Di Malaysia kaum muda dilawankan dengan kaum tua. Menganut pandangan berasaskan mazhab bertentangan dengan kemurnian asal ajaran Islam - itu slogan mereka. 2. Semangat mempertentangkan mazhab dengan ajaran asal Islam diambil dari Ibn Taymiyyah, yang dalam Kitab al-Istiqamahnya, berpendapaat bahawa mulai abad keempat hijri bidang-bidang ilmu Islami menjadi tak terkawal. Beliau telah menggelarkannya sebagai al-kalam al-muhdath, al-ray al-muhdath fi al-fiqh, al-tasawwuf al-muhdath, dan al-siyasah al-muhdath. 1. Begitu juga beliau menuduh al-imam al-Ash'ar"i memiliki pandangan-pandangan akidah yang jauh daripada dan berbahaya terhadap ajaran-ajaran al-Qur'an dan Sunnah Rasulullah. Bahkan al-Ash'ari didakwa lebih mirip kepada aliran Jahmiyyah (mu'attilah), Najjariyyah dan Dirariyyah, dan lebih berbahaya daripada Mu'tazilah.