Model gangguan rantaian bekalan dalam industri penternakan

Abstract

Penternakan merupakan salah satu sektor pertanian yang menyumbang kepada ekonomi negara. Industri penternakan mempunyai potensi besar untuk dikembangkan namun pelbagai gangguan berlaku di peringkat organisasi, persekitaran dan rangkaian di dalam rantaian bekalan perusahaan kecil dan sederhana (PKS) penternakan. Gangguan ini menyebabkan peranan rantaian bekalan dalam industri terhenti seketika. Teknologi maklumat dan komunikasi merupakan sebahagian daripada rantaian bekalan dalam industri penternakan. Peranan teknologi maklumat dan komunikasi dalam industri penternakan berpotensi meramal gangguan dan menambah baik penyampaian maklumat dalam kalangan penternak. Namun, gangguan yang berlaku menyebabkan halangan komunikasi dalam kalangan penternak dan pemegang taruh rantaian bekalan industri penternakan. Pada masa yang sama, sistem maklumat yang dibangunkan tidak digunakan sepenuhnya. Penternak juga berhadapan dengan gangguan lain yang berlaku dalam proses penternakan seperti isu kewangan, kelemahan penggunaan teknologi serta kelemahan memasarkan hasil ternakan. Hal ini mengakibatkan kesan terhadap prestasi penternak dan menjejaskan rantaian pembekalan penternakan. Oleh itu, kajian ini dijalankan bagi mengenal pasti faktor gangguan yang mempengaruhi prestasi rantaian bekalan PKS penternakan, membangunkan model gangguan rantaian bekalan dalam industri penternakan dan menguji kesahan model gangguan yang dihasilkan. Faktor gangguan diperolehi daripada analisis sorotan susastera dan data daripada Jabatan Perkhidmatan Veterinar (JPV) serta penilaian pakar. Sepuluh orang pengamal daripada pelbagai bidang rantaian bekalan manakala lima pakar akademik dari institusi pengajian tinggi dipilih sebagai pakar untuk mengesahkan faktor gangguan yang dikenal pasti. Kaedah kuantitatif diguna untuk membangun dan mengesah instrumen dan model kajian. Penilaian model pengukuran mengguna pendekatan Pemodelan Persamaan Berstruktur melalui kaedah Kuasa Dua Terkecil Separa (KDTS) diguna untuk mengesah model. Faktor yang dipertimbangkan pada model kajian adalah Proses Penternakan, Kewangan, Penternak, Kualiti Hasil Ternakan, Kemudahan, Teknologi, Permintaan, Bekalan, Komunikasi Maklumat, Jualan, Pengangkutan, Penglibatan Kerajaan, Bencana dan Pematuhan Syariah. Hasil kajian mendapati faktor Proses Penternakan, Kewangan, Penternak, Kualiti Hasil Ternakan, Teknologi, Bekalan, Jualan, Pengangkutan, Penglibatan Kerajaan dan Pematuhan Syariah diterima sebagai gangguan di dalam rantaian bekalan industri penternakan. Melalui kaedah KDTS, model gangguan rantaian bekalan penternakan disahkan dalam kajian ini. Pengujian kebolehlaksanaan prototaip menunjukkan model yang dibangunkan boleh diguna pakai. Prototaip sistem amaran penternakan boleh diketengah sebagai salah satu usaha untuk memperkukuhkan industri penternakan di Malaysia khususnya.