Ikatan kerjasama antara kaunselor dan klien dalam proses kaunseling di Malaysia

Abstract

Kajian ini bertujuan untuk meneroka bagi mendapatkan gambaran tentang ikatan kerjasama antara kaunselor dan klien dalam proses kaunseling di Malaysia. Kajian ini adalah satu kajian grounded theory yang menggunakan pendekatan kualitatif. Seramai sembilan orang kaunselor dan sembilan orang klien yang telah bersama-sama menjalani sesi kaunseling sebanyak tiga sesi dan ke atas bersama-sama telah dipilih untuk ditemu bual secara individu. Alat pengukuran bagi tujuan mengumpul data adalah dengan menggunakan Protokol Temu Bual Kaunselor dan Protokol Temu bual Klien. Data yang diperoleh dianalisis melalui perisian Atlas.ti (v8.4). Dapatan menunjukkan terdapat tujuh tema iaitu hubungan antara kaunselor dan klien, perkongsian matlamat klien dengan kaunselor, bantuan kaunselor, kebersamaan antara kaunselor dan klien, ikatan kerjasama berlaku dalam semua peringkat, kesediaan kaunselor dan klien dalam dan kepentingan ikatan kerjasama dalam proses kaunseling. Sementara itu, tema-tema yang terhasil berkaitan pengalaman kaunselor ialah tiga tema dalam komponen hubungan iaitu tema corak hubungan, keselesaan klien dan kepercayaan klien serta empat tema dalam komponen matlamat iaitu keberkesamaan matlamat kaunselor dan klien, pembinaan matlamat, peranan kaunselor dan peranan klien. Bagi komponen tugasan pula, terdapat empat tema iaitu peranan kaunselor, peranan klien, keselesaan klien dan perubahan klien. Berdasarkan pengalaman klien, hasil analisis data menunjukkan terdapat enam tema terhasil dalam komponen hubungan iaitu keselesaan klien, corak hubungan, kebebasan klien, kesediaan klien, keprihatinan kaunselor dan peranan kaunselor. Sementara terdapat empat tema dalam komponen matlamat iaitu bimbingan kaunselor, keyakinan klien, peranan klien dan pembinaan matlamat. Empat tema diperolehi untuk komponen tugasan iaitu peranan kaunselor, peranan klien, kebebasan klien dan keberkesamaan kanselor dan klien. Selain itu, dapatan kajian juga menunjukkan terdapat enam tema elemen yang mempengaruhi ikatan kerjasama yang terdiri daripada kemahiran kaunselor, pengetahuan kaunselor, personaliti kaunselor, pendekatan kaunselor, komunikasi kaunselor dan sikap yang ditunjukkan oleh klien. Sementara itu, didapati pembentukan ikatan kerjasama dalam proses kaunseling bermula daripada sesi-sesi awal iaitu semasa sesi pertama dan kedua. Dapatan kajian juga menunjukkan bahawa komponen hubungan merupakan komponen yang dipentingkan oleh peserta kajian dalam kalangan klien berbanding dua komponen lain. Akhir sekali, kategori dan kategori utama (tema) yang muncul daripada data telah dibentuk menjadi cadangan kerangka substantif bagi ikatan kerjasama dalam proses kaunseling di Malaysia. Dapatan kajian ini diharapkan akan dapat memberikan input baharu kepada semua pihak dari segi pemahaman yang jelas berkaitan ikatan kerjasama dalam proses kaunseling di negara ini. Implikasi utama bagi kajian ini ialah dari segi penghasilan kerangka ikatan kerjasama dalam proses kaunseling di Malaysia yang akan dapat dijadikan panduan oleh kaunselor dalam usaha untuk meningkatkan kualiti sesi kaunseling yang dijalankan.