Analisis manhaj kefatwaan Zulkifli Mohammad Al-Bakri dalam wacana hukum syarak sebagai mufti Wilayah Persekutuan

Abstract

Kajian ini berkisar berkenaan manhaj Zulkifli Mohamad al-Bakri, mantan Mufti Wilayah Persekutuan dan mantan Menteri di Jabatan Perdana Menteri (Hal Ehwal Agama) dalam wacana hukum Syarak. Ketika beliau menjawat jawatan mufti, wacana ilmiah beliau dalam pengeluaran fatwa sering menjadi rujukan kepada masyarakat. Namun, tiada kajian lanjut berkenaan latar belakang beliau yang membentuk ketokohan beliau dalam menjadi salah seorang tokoh ilmuan Islam di Malaysia. Begitu juga, terdapat beberapa kritikan daripada pengkritik dan ahli agamawan berkenaan manhaj beliau dalam pengeluaran hukum dan fatwa. Justeru, tujuan kajian ini adalah bagi merungkai manhaj hukum yang digunakan oleh beliau dalam penghasilan hukum. Kajian ini memfokuskan Bayan Linnas terbitan Pejabat Mufti Wilayah Persekutuan. Antara perkara yang diberi penekanan dalam kajian ini adalah manhaj beliau seperti sumber rujukan fatwa, pendekatan mazhab yang digunakan dalam mengeluarkan hukum, penggunaan Maqāṣid al-Syariah, serta pengaruh suasana atau cara hidup (wāqi’) di Malaysia yang memberi kesan terhadap hukum yang dikeluarkan. Kajian ini merupakan satu kajian kualitatif, yang menggunakan temu bual dan analisis dokumen dalam proses pengumpulan data. Data-data yang dikumpulkan dianalisis secara deskriptif dan induktif. Hasil kajian mendapati Zulkifli Mohamad al-Bakri menggunakan pelbagai sumber rujukan hukum utama Islam berpandukan kitab-kitab turāth dan kontemporari. Kajian ini juga mendapati terdapat persamaan di antara manhaj beliau dengan manhaj al-Suyuti yang lebih bersifat sederhana (wasaṭi). Manhaj sebegini memberi kemudahan kepada masyarakat untuk beramal dan memahami isu-isu yang berlaku dalam kalangan masyarakat.