Jati diri Bahasa Melayu generasi Z: Analisis sosiokognitif

Abstract

Revolusi Industri 4.0 yang lebih menekankan bidang Sains dan Teknologi serta keperluan menguasai bidang tersebut dalam bahasa Inggeris dilihat memberi kesan terhadap pembentukan jati diri bahasa Melayu. Justeru, kajian ini bertujuan mengenal pasti dan menganalisis tahap jati diri bahasa Melayu dalam kalangan Gen Z, generasi yang lahir dan membesar dalam era ini. Dalam hal ini, penghayatan dan pengamalan bahasa Melayu yang merupakan komponen jati diri turut diselidiki, khususnya dari kaca mata sosiokognitif. Data diperoleh daripada 660 maklum balas responden yang diterima daripada soal selidik menggunakan borang Google. Responden terdiri daripada Gen Z di seluruh Malaysia yang menerima undangan berdasarkan kriteria yang ditetapkan, meliputi kelompok bandar, pinggir bandar dan luar bandar. Instrumen kajian yang dibangunkan khusus untuk kajian ini mempunyai tahap keesahan dan kebolehpercayaan yang tinggi, iaitu α = .75 hingga α = .91. Data dianalisis secara deskriptif dan inferensi menggunakan perisian Statistical Package for Social Sciences (SPSS) versi 25.0. Kajian ini memanfaatkan Teori Sosiokognitif dan pendekatan sosiokognitif bagi menghuraikan pertalian antara unsur sosiokognitif dengan tahap jati diri bahasa Melayu dalam kalangan Gen Z. Secara umumnya kajian ini menyimpulkan bahawa 50.0% Gen Z berada pada tahap mula luntur dan luntur jati diri bahasanya. Kajian turut mencatatkan bahawa 62.1% Gen Z mempunyai sikap negatif terhadap bahasa Melayu, 73.0% mempunyai persepsi negatif terhadap bahasa Melayu dan 40.0% mempunyai tahap pengamalan bahasa Melayu yang rendah.Walau bagaimanapun, kajian mendapati 83.4% Gen Z mempunyai tahap penghayatan bahasa Melayu yang tinggi. Bagi memastikan jati diri bahasa Melayu dalam kalangan Gen Z dapat dipertahankan, kajian mencadangkan agar pihak-pihak yang berkepentingan dalam membuat dasar dapat menjadikan subjek bahasa Melayu sebagai elektif wajib di semua Institusi Pengajian Tinggi, sama ada awam mahupun swasta sekali gus sebagai syarat wajib untuk bergraduat.